નવીદિલ્હી,તા.૨૩
ગરીબી સ્થાયી નથી એવું અવલોકન કરતાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે ઉચ્ચ જાતિના આર્થિક રીતે નબળા વર્ગોને વિવિધ સકારાત્મક કાર્યો દ્વારા પ્રોત્સાહન આપી શકાય છે. જેમ કે તેમને ૧૦ ટકા ક્વોટાને બદલે સરકારી નોકરીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં શિષ્યવૃત્તિ આપવી. કોર્ટે કહ્યું કે અનામત શબ્દના સામાજિક અને નાણાકીય સશક્તિકરણ જેવા અલગ-અલગ અર્થો છે અને તે એવા વર્ગો માટે છે જેઓ સદીઓથી દલિત છે.
મુખ્ય ન્યાયાધીશ યુયુ લલિતની આગેવાની હેઠળની પાંચ ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેન્ચે જણાવ્યું હતું કે સદીઓથી જાતિ અને વ્યવસાયના કારણે કલંકિત લોકોને અનામત આપવામાં આવી છે અને ઉચ્ચ જાતિના વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ અને મફત શિક્ષણ જેવી સુવિધાઓ આપવામાં આવી શકે છે. જ્યારે અન્ય આરક્ષણો વિશે વાત કરવામાં આવે છે ત્યારે તે વંશ સાથે સંબંધિત છે. તે જ સમયે, પછાતપણું એ અસ્થાયી વસ્તુ નથી, તે સદીઓ અને પેઢીઓ સુધી ચાલે છે. પરંતુ આર્થિક પછાતપણું અસ્થાયી હોઈ શકે છે.
કેન્દ્ર તરફથી હાજર રહેલા સોલિસિટર જનરલ તુષાર મહેતાએ ૧૦૩મા બંધારણીય સુધારાનો બચાવ કરતા કહ્યું કે એસસી, એસટી, અને ઓબીસી માટે ઉપલબ્ધ ૫૦ ટકા અનામતને ખલેલ પહોંચાડ્યા વિના સામાન્ય વર્ગના ઈઉજી માટે ૧૦ ટકા ક્વોટા પ્રદાન કરવામાં આવ્યો છે. બંધારણીય સુધારો બંધારણના મૂળભૂત માળખાનું ઉલ્લંઘન કરે છે તે સ્થાપિત કર્યા વિના તેને નકારી શકાય નહીં. બીજાે પક્ષ એ વાતનો ઇનકાર નથી કરી રહ્યો કે જેઓ સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે અથવા તે અસુરક્ષિત વર્ગમાં ગરીબીથી પીડિત છે તેઓને કેટલાક સમર્થનની જરૂર છે. એમાં કોઈ શંકા નથી.બેન્ચે કહ્યું, “જે રજૂ કરવામાં આવી રહ્યું છે તે એ છે કે તમે થ્રેશોલ્ડ સ્તરે પૂરતી તકો આપીને તે વર્ગને ઉપર લાવવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો, જેમ કે તેમને ૧૦ ૨ સ્તર પર શિષ્યવૃત્તિ આપો.” તેમને ફ્રીશિપ આપો જેથી તેઓને શીખવાની, શિક્ષિત કરવાની અથવા પોતાને ઉપર લાવવાની તક મળે. કોર્ટે કહ્યું કે પરંપરાગત ખ્યાલ તરીકે આરક્ષણનો અલગ અલગ અર્થ છે અને તે માત્ર નાણાકીય સશક્તિકરણ વિશે જ નહીં પરંતુ સામાજિક અને રાજકીય સશક્તિકરણ વિશે પણ છે.
