અમરાવતી, તા.૨૪
આંધ્ર પ્રદેશની હાઈકોર્ટે હાલમાં જ એક મહત્વપૂર્ણ ટિપ્પણી કરી છે. હાઈકોર્ટે જણાવ્યું હતું કે જાે કોઈ સાસુ તેની પુત્રવધૂને ઘરના કામકાજમાં પરફેક્ટ હોવાનું કહે તો તે ક્રૂરતા સમાન નથી અને તેને ઈન્ડિયન પીનલ કોડ (આઈપીસી)ની કલમ ૪૯૮એહેઠળ લાવી શકાય નહીં. સિંગલ બેંચના જજ જસ્ટિસ ડૉ. વીઆરકે કૃપા સાગરે આ ટીપ્પણી એવા કેસમાં કરી હતી જેમાં મહિલાએ તેના પતિ અને સાસુ વિરુદ્ધ ઘરેલુ હિંસાનો કેસ દાખલ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તેઓ તેને ઘરેલુ કામમાં નિપુણ બનવા માટે કહેતા હતા. કોર્ટે દહેજ પ્રથા હેઠળ સાસરિયાઓને અપાતી સજા રદ કરી હતી.કોર્ટ એક માતા અને તેના પુત્ર દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અપીલની સુનાવણી કરી રહી હતી. બંનેને તેમની પુત્રવધૂના દહેજ મૃત્યુના આરોપમાં દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. એપ્રિલ ૨૦૦૮માં લગ્નના આઠ મહિનામાં પુત્રવધૂનું અવસાન થયું.કોર્ટે કહ્યું, જાે કોઈ પરિણીત મહિલાને તેની સાસુ કહે છે કે તેણે ઘરના કામ કરવા જાેઈએ અને તે તેમાં સંપૂર્ણ હોવી જાેઈએ, તો તેને પરિવારના સભ્યો વચ્ચે ક્રૂરતા કે ઉત્પીડન ક્યારેય ન કહી શકાય. ઘરના કામકાજના વખાણ કે ટીપ્પણી કરવી સામાન્ય છે. જાે ઘરેલું કામ કરવામાં ખામીઓ માટે દુર્વ્યવહાર અથવા શારીરિક હુમલો કરવામાં આવે તો તેને ઘરેલું હિંસા ગણી શકાય.મહિલાના માતા-પિતાનો આરોપ છે કે તેમના સાસરિયાઓ તેમની પુત્રીને ત્રાસ આપતા હતા. લગ્નના આઠ મહિનાની અંદર જ તેમની પુત્રી પર ર્નિદયતાથી હુમલો કરવામાં આવ્યો. એવો પણ આક્ષેપ કરવામાં આવ્યો હતો કે સાસરિયાઓએ તેમના વતી કરવામાં આવતી લગ્નવિધિ અને ગોઠવણોની સરખામણી પરિવારના અન્ય પુત્રોના લગ્ન સમારંભ સાથે કરી હતી. જાેકે ન્યાયાધીશે આ દલીલને ફગાવી દીધી હતી.કોર્ટે કહ્યું, ‘લગ્નની ઉજવણી અથવા વડીલો સાથે સરખામણી કરવી કે જેઓ નવી પરણેલી છોકરીને ઘરના કામકાજમાં વધુ કાર્યક્ષમ રીતે જાેડાવવાની જરૂર છે તે કોઈપણ રીતે દહેજના સંદર્ભમાં દહેજ અને ક્રૂરતા સમાન નથી, જેમ કે કલમ ૩૦૪-બીમાં વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે. ભારતીય દંડ સંહિતા (આઈપીસી) નું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. ન્યાયાધીશે વધુમાં કહ્યું કે માત્ર દહેજની માંગ ક્રૂરતા ગણી શકાય નહીં સિવાય કે માંગનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતાને પણ ક્રૂરતા તરીકે જાેવામાં આવે.ન્યાયાધીશે કહ્યું કે જાે ખરેખર મહિલા મુશ્કેલીમાં હતી. જાે તેણીને તેના સાસરિયામાં ત્રાસ આપવામાં આવતો હતો, તો તેણીએ કોઈને અથવા બીજાને જણાવવું જાેઈતું હતું. એવી કોઈ વ્યક્તિ આગળ આવી નથી જેણે કોર્ટને કહ્યું હોય કે સાસરિયાઓ મહિલાને ટોર્ચર કરતા હતા.
